Opiekę nad działem sprawuje dr Wojciech Siciński, kustosz dyplomowany,
e-mail: wojciech.sicinski@maie.lodz.pl, tel. 632-84-40 w. 31
Tematyka badań działu obejmuje przemiany osadnicze w centralnej Polsce w młodszym okresie przedrzymskim i okresie wpływów rzymskich. Jest to przedział czasowy pomiędzy przełomem III i II wieku p.n.e. a połową V wieku n.e. Badania terenowe i gabinetowe, jakie obecnie są prowadzone, obejmują prace wykopaliskowe oraz opracowania materiałów zabytkowych z osad i cmentarzysk ciałopalnych ludności kultury przeworskiej w dorzeczu Bzury oraz środkowego odcinka Warty. Szczególnie interesujących wyników dostarczyły badania osady i cmentarzyska w Wiktorowie i Gozdowie, pow. Zgierz, niewielkiego cmentarzyska kurhanowego tzw. grobów książęcych w Łęgu Piekarskim, pow. Turek oraz osad z późnego i młodszego okresu wpływów rzymskich w Przywozie i Toporowie, a także cmentarzyska w Rychłocicach, pow. Wieluń. Do niezwykle cennych należy także przebadanie w trakcie wieloletnich prac wykopaliskowych zespołu osadniczego składającego się z osad i odpowiadającego im cmentarzyska w Zadowicach, pow. Kalisz. Do najcenniejszych zabytków przechowywanych w dziale należą ozdoby wykonane z brązu i żelaza, broń, przedmioty codziennego użytku (w tym naczynia ceramiczne oraz drewniane) oraz importy z terenu cesarstwa rzymskiego będące świadectwem wzajemnych kontaktów. Wśród nich na wyróżnienie zasługuje m.in. dzban brązowy wykonany w warsztatach italskich z Węglewic, pow. Wieruszów, naczynia "terra sigillata", czyli naczynia gliniane wykonywane w specjalnych formach na obszarze Galii (dzisiejsza Francja) odkryte m.in. w miejscowościach Ciosny, pow. Zgierz i Witaszewice, pow. Łęczyca, terakotowe lampki oliwne z Walewic, pow. Łowicz oraz z Rychłocic, skarabeusz i gemma z Zadowic, czy kamienie do gry z Gledzianówka, pow. Łęczyca. Efektownie też prezentują się srebrne, pozłacane zapinki z grobów książęcych w Łęgu Piekarskim oraz złote ozdoby z cmentarzyska w Gozdowie.
Na koniec 2018 r. w dziale zainwentaryzowanych było 66 811 zabytków.