Szkoły ponadpodstawowe

Polskie Piramidy - nowość

Czy piramidy istnieją tylko w Egipcie? Podczas tych zajęć uczniowie odkryją niezwykłe grobowce megalityczne, które znajdują się w Polsce i były badane przez archeologów z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Zajrzymy w głąb przeszłości, aby poznać codzienność dawnych społeczności neolitycznych i ich zwyczaje pogrzebowe.

Co czeka uczestników podczas  zajęć?

Odkrycie niezwykłych konstrukcji kamiennych
Uczniowie poznają pojęcie grobowców megalitycznych i dowiedzą się, dlaczego nazywane są „polskimi piramidami”. Zrozumieją, kim byli pierwsi rolnicy i pasterze zamieszkujący Kujawy w okresie neolitu (ok. 5500–3000 lat p.n.e.) oraz jak mogło wyglądać życie w młodszej epoce kamienia. Wspólnie spróbujemy odkryć znaczenie grobowców dla tych społeczności – jako miejsca pochówku, kultu i pamięci przodków.

Praca archeologa
Uczestnicy poznają metody badań wykopaliskowych i dowiedzą się, jak muzeum odkrywało tajemnice tych konstrukcji.

Dotyk przeszłości
Będzie okazja, by obejrzeć i dotknąć kopie zabytków związanych z tymi stanowiskami archeologicznymi.

Rozwiną umiejętności pracy z mapą i źródłami archeologicznymi.

Podstawa programowa

Historia: I.1, I.2, I.4, II.3, II.5

Zapisane w kościach – co mogą powiedzieć nam szczątki ludzkie z wykopalisk? (od października 2025)

• Uczniowie poznają warsztat pracy archeologa i innych specjalistów badających szczątki ludzkie.
• Dowiedzą się jakie informacje można odczytać z kości oraz zębów (wiek, płeć, choroby, tryb życia, przyczyna śmierci) oraz jak zachowują się szczątki ludzkie w różnych warunkach środowiskowych.
• Poznają przykłady ciekawych badań archeologicznych prowadzonych przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, w których kluczową rolę odegrała analiza szkieletów (również z pochówków ciałopalnych).
• Dostrzegą interdyscyplinarny charakter badań nad przeszłością człowieka.
• Rozwiną umiejętność analizy źródeł archeologicznych i antropologicznych zarówno w teorii, jak i praktyce – na koniec uczniowie wezmą udział w warsztacie rysunku archeologicznego, podczas którego spróbują swych sił w dokumentacji kopii zabytków na specjalnym papierze milimetrowym.

Życie w paleolicie/mezolicie/neolicie (od listopada 2025)

Jak żyło się naszym przodkom tysiące, dziesiątki, a nawet i setki tysięcy lat temu? Jak wyglądać mogła codzienność w starszej, środkowej i młodszej epoce kamienia na ziemiach polskich? W co ludzie ubierali się, co jedli, na jakie zwierzęta polowali oraz jakie narzędzia oraz przedmioty wytwarzali? Kiedy zaczęli tworzyć sztukę, a kiedy uprawiać ziemie i hodować zwierzęta? Jak dawna jest relacja człowieka z jego najwierniejszym przyjacielem, czyli psem? Na te oraz wiele innych ciekawych pytań postaramy się odszukać odpowiedzi podczas cyklu zajęć „Życie w…”. Przejdziemy chronologicznie od najstarszych przejawów działalności człowieka na świecie, poprzez jego przejście do Europy, a także na ziemie polskie. Dowiemy się, jak zmieniało się życie codzienne oraz gospodarka na przestrzeni setek tysięcy lat, które dzisiaj zamykamy pod jednym parasolem „epoki kamienia”.

Epoka kamienia jest najdłuższym i niezwykle ważnym okresem prehistorycznym, dlatego tak ważne jest poznanie tego czasu oraz zastanowienie się – jak wiele rzeczy zmieniło się na przestrzeni setek tysięcy lat?

Podczas lekcji-podróży w czasie uczniowie poznają również praktyczne ciekawostki z życia w tamtych czasach, np. jak rozpalano ogień, jak wytwarzano narzędzia krzemienne oraz ceramiczne naczynia, z czego powstawały ubrania oraz narzędzia do ich wykonania, jak budowano szałasy oraz chaty?

W trakcie lekcji uczniowie będą mieli możliwość zapoznania się z kopiami zabytków z epoki kamienia oraz z prawdziwym materiałem geologicznym – krzemieniem, obsydianem, bazaltem.

Gry planszowe w starożytności – rozrywka, edukacja i kultura

Ludzie od tysięcy lat wymyślali różne zajęcia mające na celu zapewnienie im rozrywki. Jedną z metod spędzania wolnego czasu stały się różnego rodzaju gry logiczne oparte na rywalizacji. 

• Poznanie wybranych gier planszowych starożytności (np. egipski Senet, mezopotamska Królewska gra z Ur, rzymskie Latrunculi).
• Zrozumienie funkcji gier w starożytnych społeczeństwach – rozrywka, edukacja, religia, symbolika.
• Rozwijanie umiejętności analizy źródeł archeologicznych i ikonograficznych.
• Kształtowanie umiejętności porównywania elementów kultury starożytnej i współczesnej.
• Uczniowie zagrają w wybrane gry historyczne.

Podstawa programowa

• Historia: I.1, II.2, II.4, Podstawa: II.1, IV.6

Muzeum od święta

Nasze zajęcia czerpią inspirację z różnorodnych obrzędów odbywających się w trakcie roku kalendarzowego. Podczas tych wyjątkowych spotkań opowiemy o tradycjach polskich, które czasem są już zapomniane, czasem również o ich odpowiednikach z innych krajów a nawet kontynentów. Tematy do wyboru, każda lekcja opowiada o innym święcie.

Święto Zmarłych  -  w dawnych czasach wierzono, że dusze zmarłych odwiedzają swoje domy, dlatego pozostawiano im jedzenie na stołach lub oknach.

Boże Narodzenie - kolędy, są śpiewane w Polsce od XV wieku. Polska ma jedną z najbogatszych tradycji kolędowania w Europie – istnieje ponad 500 różnych kolęd!

Wielkanoc - Śmigus-Dyngus, ma korzenie pogańskie i pierwotnie był rytuałem oczyszczenia oraz budzenia wiosny.

Sobótka (Noc Kupały)-  obchodzona jest  w najkrótszą noc w roku. To święto słowiańskie związane z ogniem, wodą i miłością.

Dożynki - zwane również Świętem Plonów, to uroczyste obchody zakończenia żniw. Były one wyrazem wdzięczności za urodzaj i prośbą o pomyślność na kolejny rok.

Podstawa programowa

Język Polski: rozwijanie poczucia tożsamości narodowej oraz szacunku dla tradycji